دکتر فاخر باوی
معاون دادستان و سرپرست دادسرای جنایی اهواز
تجربیات رسیدگی به پرونده‌های جنایی حساس، با تأکید بر اهمیت دقت در تحقیقات و استفاده از سرنخ‌های کوچک.
موضوع: تجربیات رسیدگی به پرونده‌های جنایی حساس، با تأکید بر اهمیت دقت در تحقیقات و استفاده از سرنخ‌های کوچک
حیطه کاری: قضات کیفری
تاریخ ثبت: 1404-03-18
· محورها:
- شرح پرونده آدم‌ربایی و قتل یک کودک پنج‌ساله، با تمرکز بر نقش سرنخ‌هایی مثل کارت هدیه و رفتار کودک در فیلم.
- درس‌هایی برای قضات جوان درباره بررسی تمام فرضیه‌ها و توجه به جزئیات.
- راهکارهایی برای تشویق شهادت شهود با استفاده از شهادت محرمانه.
- پیشنهادهایی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و اسلحه در خوزستان، از جمله هوشمندسازی مرزها و ایجاد اشتغال.
مصاحبه‌کننده: جناب آقای دکتر ممبینی
مهمان: جناب آقای دکتر باوی، معاون دادستان و سرپرست دادسرای جنایی اهواز
❓ دکتر ممبینی: بسم الله الرحمن الرحیم. امروز در خدمت جناب آقای دکتر باوی هستیم تا از تجربیات قضایی ایشان بهره‌مند شویم. لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید در چه سمت‌هایی فعالیت داشته‌اید؟
🗣️ دکتر باوی: بسم الله الرحمن الرحیم. عرض سلام و ادب خدمت شما و همکاران محترم. بنده باوی، معاون دادستان و سرپرست دادسرای جنایی اهواز هستم. در طول سال‌های خدمتم، در سمت‌های مختلف قضایی، اداری، و مدیریتی فعالیت کرده‌ام، از جمله چهار سال به‌عنوان دادستان عمومی و انقلاب خرمشهر.
❓ دکتر ممبینی: بسیار ممنون. لطفاً یکی از پرونده‌های حساس و به‌یادماندنی که در آن نقش داشتید را با جزئیات شرح دهید و بگویید چه درس‌هایی از آن گرفتید.
🗣️ دکتر باوی: یکی از پرونده‌های حساس که در شعبه چهارم بازپرسی رسیدگی کردم، مربوط به آدم‌ربایی یک کودک پنج‌ساله بود. پدر کودک اعلام کرد که فرزندش ربوده شده و فیلمی دریافت کرده که نشان می‌داد کودک در مکانی نشسته و حرکاتی انجام می‌دهد. نکته جالب این بود که کودک در فیلم هیچ ترسی از فیلم‌بردار نداشت، که این فرضیه را تقویت کرد که آدم‌ربا از نزدیکان یا بستگان کودک است. آدم‌ربا مبلغ 50 میلیون تومان طلب کرده و شماره کارتی برای پرداخت اعلام کرده بود. خط نامه ارسالی هم شباهت‌هایی به دست‌خط پدر داشت، که ما را به این فکر انداخت که شاید خود پدر به دلایل مالی در این ماجرا دخیل باشد.
ابتدا فردی را به‌عنوان مظنون دستگیر کردیم، اما در بازرسی از منزلش اثری از کودک یا محل فیلم‌برداری یافت نشد و او با قرار تأمین آزاد شد. سپس به پدر کودک دستور دادیم دوربین مداربسته در منزل نصب کند تا هرگونه تماس یا ارسال بسته را ثبت کنیم. چند روز بعد، سی‌دی دیگری برای پدر ارسال شد، اما فرد ارسال‌کننده در نقطه کور دوربین قرار گرفته بود، که نشان می‌داد آدم‌ربا از وجود دوربین مطلع است. این موضوع ظن ما به دخالت یکی از نزدیکان را قوی‌تر کرد.
با بررسی شماره کارت اعلام‌شده، متوجه شدیم کارت هدیه‌ای است که شرکت توسعه نیشکر به کارکنانش داده بود. تحقیقات نشان داد شوهر عمه کودک در این شرکت کار می‌کند. با بررسی بیشتر، مشخص شد از این کارت شارژ تلفنی خریداری شده که روی گوشی شوهر عمه فعال بود. دستور بازرسی منزل او را صادر کردیم. مأموران ابتدا چیزی پیدا نکردند، اما به ذهنم رسید که پشت یخچال را بررسی کنند. کارت هدیه به موتور یخچال چسبانده شده بود!
متهم ابتدا منکر همه‌چیز شد، اما در بازجویی در پلیس آگاهی اقرار کرد که کودک را ربوده است. او را به محل فیلم‌برداری در شهربازی اهواز بردیم. در آنجا، در فاصله دو متری از او پرسیدم: «چرا کودک را کشتی؟» متهم گریه کرد و اقرار کرد که کودک را به قتل رسانده و جسدش را در فاضلابی سرباز نزدیک خرمشهر انداخته است. انگیزه‌اش اخاذی بود، اما پس از ربودن کودک و خرید لباس برای او، وقتی همسرش تماس گرفت و گفت کودک گم شده، ترسید که دستگیر شود و تصمیم به قتل گرفت. پرونده به دادگاه کیفری یک استان ارسال شد و طبق اطلاع من، حکم قصاص برای او صادر و اجرا شد.
❓ دکتر ممبینی: بسیار تأمل‌برانگیز و حساس. چه درس‌هایی از این پرونده برای قضات جوان دارید؟
🗣️ دکتر باوی: در پرونده‌های این‌چنینی، باید تمام فرضیه‌ها را بررسی کنیم و از کوچک‌ترین سرنخ‌ها غافل نشویم. مثلاً راحتی کودک در فیلم نشان داد که آدم‌ربا آشنا بوده است. اطلاع آدم‌ربا از محل دوربین، ما را به سمت بستگان هدایت کرد. پیدا شدن کارت هدیه پشت یخچال هم یک سرنخ غیرمنتظره بود. قضات باید دستوراتشان را متناسب با هر پرونده تنظیم کنند و پاسخ تمام سؤالات را در ذهنشان داشته باشند. همچنین، نباید از اشیای به‌ظاهر بی‌ارزش گذشت، چون گاهی همین جزئیات راهگشا هستند. صبر، دقت، و توجه به جزئیات در این پرونده کلید موفقیت بود.
❓ دکتر ممبینی: یکی از چالش‌های پرونده‌های قضایی، شهادت شهود است. گاهی مردم به دلیل ترس از تبعات، حاضر به شهادت نمی‌شوند. چه پیشنهادی برای حل این مشکل دارید؟
🗣️ دکتر باوی: شهادت شهود در کشف جرم بسیار مهم است، اما ترس از انتقام یا تبعات اجتماعی مانع همکاری مردم می‌شود. خوشبختانه، در قانون جدید، امکان اخذ شهادت محرمانه پیش‌بینی شده است. طبق آیین‌نامه حمایت از شهود، قاضی می‌تواند شهادت را به‌صورت محرمانه دریافت کند و هویت شاهد فقط برای قاضی پرونده قابل دسترسی است. این اطلاعات در محل امن نگهداری می‌شود و تضمین‌هایی برای جلوگیری از افشای آن وجود دارد. این سازوکار می‌تواند به مردم اطمینان دهد که شهادتشان تبعاتی نخواهد داشت و قضات باید از این ابزار به‌خوبی استفاده کنند.
❓ دکتر ممبینی: با توجه به موقعیت مرزی خوزستان و معضل قاچاق مواد مخدر و اسلحه، چه راهکارهایی برای مبارزه با این جرایم پیشنهاد می‌کنید؟
🗣️ دکتر باوی: قاچاق در مناطق مرزی خوزستان چالش بزرگی است. یکی از راهکارهای کلیدی، هوشمندسازی مرزها با فناوری‌های پیشرفته، مثل دوربین‌های حرارتی و رادارهای نظارتی، است، چون کنترل سنتی دیگر کافی نیست. همچنین، ایجاد اشتغال برای مردم مناطق مرزی، مثلاً از طریق بازارچه‌های مرزی یا طرح‌های اقتصادی، می‌تواند انگیزه قاچاق را کاهش دهد. در اهواز، طرح‌های مبارزه با نگهداری سلاح، مثل بازرسی منازل و ایست‌های بازرسی در ورودی شهر، اجرا می‌شود که نتایج خوبی داشته است. تصویب قانون تشدید مجازات قاچاق سلاح هم می‌تواند بازدارندگی را افزایش دهد. همکاری بین پلیس، دستگاه قضایی، و مردم هم ضروری است تا قاچاقچیان شناسایی و دستگیر شوند.
❓ دکتر ممبینی: سخن پایانی شما چیست؟
🗣️ دکتر باوی: هر کاری که انجام می‌دهیم، باید برای رضایت خدا و خدمت به مردم باشد. امنیت کنونی نتیجه زحمات شبانه‌روزی همکاران قضایی است که برای اجرای عدالت تلاش می‌کنند. از همه همکاران تشکر می‌کنم و امیدوارم در این مسیر موفق باشیم.